Hans Vijlbrief, daarom een succesvol crisismanager

Een verademing! Dat is demissionair staatssecretaris van Mijnbouw, Hans Vijlbrief. Een man met een missie. Een man die zijn opdracht meer dan serieus neemt om het geschonden vertrouwen bij de Groningse bevolking te herstellen. En zich daar niet van af laat brengen.

Ik volg hem al twee jaar met extra aandacht en na een recent interview in het NPO Radio 1 programma Sven op 1  trok ik een definitieve conclusie. De man verdient niet alleen een compliment, van hem valt ook te leren. In een momenteel verziekt Haags politiek klimaat waar iedereen vooral met elkaar bezig is, ‘dieselt’ hij gewoon door. Wat maakt hem tot een geslaagd crisismanager?

Kenmerken

Een paar kenmerken maken staatssecretaris Hans Vijlbrief tot een succesvol crisismanager. De belangrijkste daarvan is dat hij goed luistert naar de slachtoffers. En blijft luisteren. Al twee jaar lang, zoals tijdens speciale Groningse spreekuren. Hij ging hiermee bewust tegen het advies in van zijn eigen ambtenaren, die dat aanvankelijk  ‘geen veilig idee’ vonden. Zijn besluit om de vertrouwenscrisis niet klinisch vanachter zijn Haagse bureau te managen gaf blijk van leiderschap, een andere pijler van goed #crisismanagement.

Zijn crisiservaring zal hem ongetwijfeld bij deze beslissing hebben geholpen. Vijlbrief was eerder de juiste man op de juiste plek. In 2010 was hij als topambtenaar betrokken bij het succesvol oplossen van de Griekse crisis in de Eurozone. In 2020 bracht hij als staatsecretaris op het ministerie van Financiën orde in de puinhopen bij de Belastingdienst.

Empathisch

Vijlbrief is verder in zijn communicatie met de getroffen Groningers empathisch en oprecht. Als hij iets belooft, komt hij zijn woord na. Als er iets misgaat, geeft hij dat toe en zorgt voor een oplossing. Dat is maar weinig politici gegeven. Dat zijn in het vak crisiscommunicatie belangrijke pijlers om geloofwaardig te zijn. Het gaat hem om de mensen en niet om een politiek issue dat moet worden weggepoetst.

Het contrast kon in deze niet groter zijn toen hij in april 2023 samen met premier Rutte in Groningen namens het kabinet historische excuses aanbood. Voor al het leed veroorzaakt door de aardbevingsellende. Rutte was achter een tafeltje in het dorp Garmerwolde zoals altijd opgewekt zakelijk maar maakte geen contact met mensen in de zaal. Vijlbrief deed dat wel en werd zelfs even emotioneel. Met een welgemeende gouden oneliner “De Groningers hebben altijd gelijk gehad” raakte hij de harten. Hij had daar goed over nagedacht. Formele excuses waren niet genoeg.

Hij liet daarmee ook zien dat een open en heldere communicatiestijl werkt. Vijlbrief spreekt rustig, bezigt gewone mensentaal, nauwelijks jargon en draait er bij moeilijke vragen niet om heen. Dat versterkt zijn boodschap en zorgt voor extra geloofwaardigheid. Dat alles maakt hem niet alleen een geslaagd crisismanager maar ook tot een betrouwbaar politicus.