Skin in the game? Haal Ajax van de beurs.

Hoe ziek is Ajax? Zwaar ziek. De club grossiert de laatste jaren in schandalen en conflicten, waardoor de reputatie ernstig is beschadigd. Met als laatste dieptepunt de schorsing van algemeen-directeur Alex Kroes vanwege hoogstwaarschijnlijk handel met voorkennis.

Maandenlang werd naar hem uitgekeken als de Messias die de club naar betere tijden zou loodsen. De Messias blijkt verre van integer. Ook in zijn tijd bij AZ én Go Ahead Eagles handelde hij - tegen de regels - in aandelen Ajax.

Het is hoog tijd om het beestje bij de naam te noemen. Het gaat namelijk niet om Kroes. Het gaat om de cultuur bij Ajax en daar is iets goed mis mee. Het is een sportvereniging geworden zonder ziel. Een suikerspin met de fijne smaak van het verleden. Er is maar één oplossing: haal Ajax vrijwillig van de beurs. Het ontbreekt de club in alle vezels aan een topsportcultuur, waarvoor alles en iedereen moet wijken. Het is hoog tijd dat alle energie weer in het spelletje voetbal wordt gestoken. Het entertainment en commercieel succes volgen vanzelf.

Bestaanscrisis

De bestaanscrisis bij Ajax begon eigenlijk al bij de beursgang op 11 mei 1998. De echte oorzaak ligt dus niet bij de mindere prestaties op het veld. Het is de beursnotering die als een sluipend (geld)virus jarenlang de bestaande clubcultuur van binnenuit heeft opgegeten. Met vaak de verkeerde bestuurders en toezichthouders aan het roer: te licht, te ijdel, te passief of gewoon carrièrejagers.

Alex Kroes is een levend voorbeeld. Hij dacht letterlijk met aandelen clubliefde te kunnen kopen… En notabene clubtijger en RvC-voorzitter Michael van Praag hield zich ook niet aan de regels die gelden voor een beursgenoteerd bedrijf, zo werd vlak na de affaire-Kroes bekend. Hij verzuimde zijn eigen Ajax-aandelen te laten registeren bij de Autoriteit Financiële Markten 

Reddingsplan

Ajax is zichtbaar verworden tot een club waar voorbeeldgedrag en integriteit verdwenen zijn. Een club waar niemand meer weet wat het is om samen met een sterk, trots team te bouwen aan een duurzaam vertrouwen bij supporters, leden, personeel, media, aandeelhouders en alle andere stakeholders. Met John van ’t Schip als positieve uitzondering, evenals ongetwijfeld andere Ajax-medewerkers met het clubhart op de goede plek.

Alleen een rigoureus reddingsplan kan het tij keren en Ajax weer glans geven. Afgaande op mijn crisiservaring is er maar één medicijn. En dat is het bedrijf vrijwillig van de beurs halen, een zogenoemde delisting. Erken dat het avontuur faliekant is mislukt en maak van Ajax weer een echte voetbalclub. 

Ja, het vereist lef, visie en brengt forse kosten en een reorganisatie met zich mee. Maar elk nadeel heeft zijn voordeel... Zie het als een eerste investering op weg naar een nieuwe, vruchtbare clubcultuur waarin topsport weer centraal staat. Het zou een interessante laatste klus zijn voor Van Praag zelf, die ook voorzitter was toen Ajax naar de beurs ging. De symbolische cirkel is dan mooi rond.

De kans echter dat hij daarvoor toch niet de goede man op de juiste plaats is groot. Zoals vaak bij een crisis, is er achter de schermen altijd meer aan de hand waardoor intern de hakken in het zand gaan. Hard ingrijpen in de organisatiestructuur en -cultuur vereist dan ook niet alleen leiderschap maar ook een frisse kijk op zaken. Daar had Kroes in kunnen voorzien.

(Naschrift. Eind april 2024 keerde Alex Kroes alsnog terug in de directie van Ajax, maar dan als technisch directeur. Dit nadat Michael van Praag zijn excuses aanbood voor de overhaaste schorsing van Kroes begin april.)