Crisismanagement, de media en het belang van openheid

Een goede manier bij een issue om te voorkomen dat je reputatie wordt beschadigd, is openheid. Zeker bij een gevoelig thema dat landelijk onder een vergrootglas ligt, zoals het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Hogeschool Utrecht worstelt daar overduidelijk mee. Rond het uitstel van de lezingenreeks ‘Holocaust en antisemitisme’ raakte men de regie over het eigen verhaal totaal kwijt.

Het was De Telegraaf die het nieuws bracht op de dag van de Nationale Holocaust Herdenking en daarmee de beeldvorming bepaalde. Met forse reputatieschade voor de hogeschool tot gevolg. Wat kunnen andere bestuurders hiervan leren?

Niet alleen HRM - Hogeschool Utrecht, ook andere onderwijsinstellingen worstelen momenteel fors hoe ze om moeten gaan met de emotionele en heftige discussie rond het conflict tussen #Israël en de #Palestijnen. Deze gevoelige discussie een goede plek geven en er effectief over communiceren is niet makkelijk. Zeker als het gepaard gaat met demonstraties, kritische stakeholders, activistische studenten die niet openstaan voor dialoog, docenten die partij kiezen en tegelijk het garanderen van een prettige en veilige studieomgeving voor iedereen.

Besluitvaardigheid en openheid zijn de beste uitgangspunten voor een onderwijsinstelling rond dit moeilijke thema. Met een duidelijk verhaal naar alle betrokkenen hoe de interne dialoog moet worden gevoerd, vanuit welk academisch perspectief en met welke spelregels. En hoe deze worden gehandhaafd. En de bereidheid hierover met iedereen te communiceren.

Trending

Niet of niet open #communiceren is dodelijk. Dit leidt onherroepelijk tot nog grotere problemen, die dan niet meer te managen zijn. Ook externe stakeholders (o.a. media, ngo’s, gemeenten, politiek, sponsors, reünisten) gaan zich - vaak aangejaagd door social media – ermee bemoeien en eisen stellen. 

Hogeschool Utrecht werd na de Telegraaf-publicatie in no time trending op X en oogstte veel hoon over hoe ‘respectloos werd omgegaan met de herdenking van de Holocaust-slachtoffers’. Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) en het Centraal Joods Overleg (CJO), met wie de lezingenreeks is opgezet, reageerden geschokt. Ook demissionair minister van Ministerie van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgöz ging los op X tegen de hogeschool.

Doodzonde

De onderwijsinstelling beging hierna een cruciale fout in een poging de reputatieschade te beperken. Als argument voor het uitstel gaf men niet in te kunnen staan voor de veiligheid van sprekers, studenten, docenten en bezoekers. "Door signalen is de veiligheidssituatie veranderd.” Om welke signalen het zou gaan en van wie werd niet gemeld. Hogeschool Utrecht ontkende dat men zich liet leiden door belangengroeperingen of activisten, zoals De Telegraaf eerder uit de mond van een docent optekende.

Daarna mengde al snel de Gemeente Utrecht zich in het debat en bood aan de veiligheid van de sprekers en bezoekers te garanderen. De verwarring was compleet. Hogeschool Utrecht bleek met de gemeente noch met de politie overleg te hebben gehad over de lezingenreeks. In een nieuwe poging de geest in de fles te krijgen benadrukte de hogeschool, na overleg met bovenstaande Joodse belangenorganisaties, dat de lezingenreeks wel door zal gaan maar op een later moment. ‘Daarmee ontstaat ruimte om de veiligheid te waarborgen rond de organisatie.’

Het bestuur van de hogeschool blijkt echter niet het echte verhaal te hebben verteld. Een doodzonde tijdens een crisis. Wel degelijk was men kritisch benaderd door belangengroeperingen. Onder meer het Utrechtse burgerinitiatief New Neighbours, van zowel Palestijnse als Joodse Utrechters, maakte bezwaar in notabene een persoonlijk gesprek met de hogeschool. Dat blijkt uit een reconstructie van NRC. Het CIDI zou volgens het burgerinitiatief niet neutraal zijn en bijdragen aan maatschappelijke polarisatie.

Proactief

Wat valt er te leren van dit issue? Terugkijkend creëerde het bestuur van Hogeschool Utrecht haar eigen crisis. Ironisch genoeg met een in beginsel ijzersterk verhaal. Namelijk dat de lessen van de Holocaust altijd verteld en gedoceerd moeten worden, ongeacht de actualiteit. In paniek echter koos men voor 'veiligheid' als gelegenheidsargument.

De onderwijsinstelling had zich veel ellende kunnen besparen als proactief en open over de kritiek op lezingenreeks en de daarbij betrokken organisaties was gecommuniceerd. Met volle steun aan het thema van de lezingenreeks en een eventuele aanvulling van de sprekerslijst. Het had ook discussie opgeleverd maar geen forse reputatieschade zoals nu. Momenteel rest het bestuur van Hogeschool Utrecht niets anders dan het boetekleed aantrekken om weer geloofwaardig te zijn. En vooral in de toekomst verantwoordelijkheid nemen voor moeilijke besluiten.